هرچند که فضای سبز در ایران قدمت چندین هزار ساله دارد ولی وضعیت فضای سبزشهری ایران در حد مطلوب نبوده که مهمترین دلیل آن را می توان به خاطر عدم مدیریت فضای سبز شهری ذکر کرد. با مدیریت فضای سبز شهری می توان هر شهری را با توجه به ظرفیت و پتانسیل موجود فضای سبز متناسب با محیط فراهم کرد که سالهای سال اثرات مطلوب خود را به شهر ارزانی دارد .مهم ترین اثرات فضای سبز در شهرها ، کارکردهای زیست محیطی آنها است که شهرها را به عنوان محیط زیست جامعه انسانی معنی دار کرده و با مقابله با اثرات سوء گسترش صنعت و کاربری نادرست تکنولوژی (تعادل بخشی درمتابولیسم شهر) از یک سوء و بالا بردن سطح زیبایی از سوی دیگر ، سبب افزایش کیفیت زیستی شهرها می شوند با توجه به اینکه گسترش از یک سو ارتباط ارگانیک با تکنولوژی واز سوی دیگر با آلودگی دارد (گریزی نیز از آن نیست) برای تداوم آن باید کلیه عوامل لازم به کار گرفته شوند . مؤلفه های اثرات گسترش در شهرها، به طور گوناگونی نظام زیستی شهرها را می توانند مختل کنند.
مهم ترین اثرات فضای سبزدرشهرها:
●کاهش آلودگی هوا : یکی از عوامل مهم مرگ و میر در انسان در مناطق شهری ،آلودگی هوا بوده که اکثرشهرهای بزرگ بااین مسئله در گیر هستند .براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی ،آلودگی هوا به طور میانگین 9ماه تا2سال از عمر ساکنان شهرهای اروپایی را کم می کند. از مهم ترین مواد آلوده کننده هوا می توان به اکسیدهای کربن ، ترکیبات گوگردی ،ترکیبات حاوی نیتروژن ،هیدرو کربن ها،آلوئیدها،ذرات معلق ،اوزون و غیره اشاره کرد. در سالهای اخیر باران اسیدی به عنوان یکی از عواقب آلاینده های هوا در شهرهای بزرگ موردتوجه بسیاری رابه خودجلب نموده ومیتواندبه صورت باران،برف ومه همراه با دی اکسید گوگرد واکسیدهای ازت هوا در شهرهای صنعتی فرو ریزد.
1-دوده ها: درختان در جذب دوده ي هوا نقش بسيار خوبي دارند، بطوري که در مساحت برابر يک مايل مربع، 28% از تراکم دوده، کاهش پيدا مي کند، در حالي که در يک منطقه ي بدون درخت در فضاي شهري ميزان گرد و غبار 850mg/m3 در روز( متوسط ساليانه) و در حومه ي شهر به دليل وجود فضاي سبز، مقدار گرد و غبار کمتر از 100 ميلي گرم در روز بوده است.
2-سرب هوا: قسمت اعظم سرب ورودي به اتمسفر، ناشي از احتراق مواد سوختي و دود ماشین هاست که در هر حال، در بدن انسان رسوب مي کند و باعث مسموميت، کم خوني، بيماري هاي تنفسي و اختلالات عصبي مي گردد. گياهان براي رشد خود به سرب نياز ندارند، ولي با جذب آن از طريق شاخه و برگ و به خصوص ريشه، کمک مؤثري به کاهش آلودگي هوا مي کنند. همه ي گياهان اين توانايي را دارند، ولي گياهان و درختاني که داراي برگ هاي زبر و خشن هستند، 7 برابر بيشتر از برگ هاي صاف و نرم، سرب را جذب مي کنند. همچنين هرچه سطح برگ بزرگتر باشد، براي تجمع و جذب سرب هوا مناسب تر است تا برگ هاي سوزني شکل، زيرا در اثر وزش باد يا شستشو با آب باران، سرب کمتري را از دست مي دهند. به نتيجه مي رسيم که کاشت درختان با برگ پهن، زبر و خشن بر کاشت درختان با برگ سوزني ترجيح دارد، زيرا بدين ترتيب حجم بيشتري از سرب هواي آلوده، جذب مي گردد. گیاهان به سه روش عمده به کاهش آلودگی هوا کمک می کنند:
1-جذب آلودگی ها بوسیله برگ ها و سطح خاک
2-رسوب گیری ذرات ریز و گازهای مایع در سطح برگ ها
3-جذب گرد وغبار وذرات ریز حاصل از حرکت باد (به دلیل این حرکت باد در گیاهان آرام تر است.).
●کاهش آلودگی صوتی: فضای سبز به ویژه درختان درکاهش آلودگی صدا بسیار مؤثر است و می تواند در صورت برخورداری از گونه های مناسب و کاشت اصولی تا 12 دسی بل صدا را کاهش دهند. این نقش درختان درشهرهای بزرگ و بزرگراهها دارای اهمیت زیادی است . طی تحقیقاتی مشخص نموده اند که گونه های مانند اقاقیا تأثیر بیشتری در کاهش صدا دارند همچنین طی تحقیقات مربوطه به این مسئله رسیدند که ترکیب گونه ای اقاقیا وچنار مؤثرتر از بقیه ترکیب ها در کاهش صدا است.
●تولید اکسیژن و جذب دی اکسید کربن : درختان با این دو کارکرد خود نقش مؤثری در بهبود شرایط زیست محیطی ایفا می کنند اگرچه در مقیاس کلان از نظر ایجاد توازن اکسیژنی نقش درختان و فضای سبز نمی تواند قابل ملاحظه باشد ولی در مقیاس خرد شهری قابل چشم پوشی نیست . هر درخت راش با دیر زیستی متوسط به اندازه 3 برابر حجم دو اتاق یک نفره می توانددی اکسید کربن از هوا پاکسازی کند و نیز 40 – 30 متر مربع از درختان می تواند اکسیژن مورد نیاز یک نفر را تأمین کند .
●کنترل تشعشات و بازتاب نور : فضای سبز در شهرها ضمن کنترل تشعشات خورشید از بازتاب نورهای مزاحم و خیره کننده می توانند جلوگیری کنند .
●زیبایی آفرینی : زینت شهرها و مطلوبیت آنها برای زیست ، مدیون زیبایی آفرینی فضای سبز در اشکال متنوع خود است . فضای سبز بخش عمده نازیبایی های شهرها را به عنوان پدیده انسان ساخت در برابر سیستم های طبیعی تا حدی متعادل می کنند .
●معماری شهرها: فضای سبزجایگزین مناسبی برای سایر مصالح مورد استفاده در معماری جهت تقسیم فضای ایجاد حفاظ و فضای خصوصی و ... به شمار می رود علاوه بر این به عنوان کاتالیزور عامل مهمی در ایجاد پیوند و ارتباط منطقی بین ساختمانها وبناهای شهری به شمار می رود.
●ایجاد جذابیت: فضای سبز طبیعت بی جان شهرها را به سوی سیستمهای طبیعی سوق داده وسبب جذابیت ویژه ای می شوند که فضای بی روح آنها را قابل تحمل تر می کند.
●کنترل باد :فضای سبز به ویژه درختان در صورت کاشت مناسب و هدفمند (ترکیب گونه ای و آرایش مناسب ) می تواند در هدایت باد (در تابستان جهت خنک کردن ) در بخش های مورد نظر وتغییر جهت آن در سمت دلخواه بسیار مؤثر باشد .
● تفرجگاه :فضای سبز در شکل گیری هرگونه تقسیم تفرجگاهی مؤثر بوده وعامل مؤثری در گذراندن اوقات فراغت شهروندان به شمار می رود.
●ذخیره انرژی :کاشت صحیح درختان می تواند برروی مصرف انرژی در ساختمانها تأثیر قابل ملاحظه ای بگذارد . هزینه گرم کردن یا خنک کردن ساختمانها درصورت کاربرد درست درختان کاهش می یابد . درختان باعث جذب 9 درصد انرژی خورشیدی در تابستان شده وگرمای داخلی ساختمانها را می توانند کاهش دهند .
●تاج بری یا برگاب :درختان با جذب برگاب می توانند حرکت و جریان آب را درسطح غیر قابل نفوذ شهر کندکرده و راه افتادن آب درسطح شهر را به تأخیر بیاندازند.